Gezonde hoeven zijn essentieel voor je paard. Hij draagt zijn hele gewicht op die hoeven, en bij elke discipline worden ze zwaar belast. Een gezonde hoef is elastisch en vermindert de grondreactiekracht die door het skelet geabsorbeerd moet worden. Het zijn letterlijk de schokbrekers van een paard.
Maar wat als de hoeven niet goed functioneren door hoefbevangenheid? In dit artikel duiken we dieper in dit veelvoorkomende probleem.
Het woord ‘hoefbevangen’ doet vermoeden dat het enkel om een hoefprobleem gaat, maar in de meeste gevallen ligt de oorzaak dieper: een onderliggende metabole ziekte, ofwel een stofwisselingsprobleem.
Herkenbare symptomen zijn:
- Stijve, stramme bewegingen
- Abnormaal warme hoeven
- Verhoogde digitale puls
- Een kenmerkende houding waarbij het paard achteroverleunt om de voorhoeven te ontlasten (in een ernstig stadium)
Ontsteking van de lamellen
Hoefbevangenheid kan verschillende oorzaken hebben zoals voeding, koliek, onderliggende ziekten, infecties, obesitas en darmstoornissen. Dit leidt vaak tot stofwisselingsstoornissen, verhoogde ontstekingswaarden en het vrijkomen van giftige stoffen in het bloed. Deze stoffen verminderen de bloedcirculatie in de hoef en veroorzaken ontstekingen in de lamellen.
De lamellen zijn de verbinding tussen het hoefbeen en de hoefwand. Bij ontsteking zorgt het voor een zwelling die voor veel pijn veroorzaakt. In ernstige gevallen kunnen de lamellen loslaten, waardoor het hoefbeen naar beneden kan zakken of roteren. Hierdoor heeft het hoefbeen geen steun meer, waardoor het kantelt en de punt van het hoefbeen tegen de zool duwt. In zeer ernstige gevallen kan het hoefbeen zelfs door de zool heen komen. Een paard dat eenmaal hoefbevangen is geweest, blijft altijd gevoelig voor terugkeer van de aandoening. Het zorgt voor een behandeling die vaak een leven lang voortgezet moet worden.
GEZONDE HOEF: Kootbeen, kroonbeen, hoefwand, lamel, hoefbeen, buigpees, straalbeen, straalkussen
HOEFBEVANGEN HOEF: Ruimte die ontstaat wanneer de lamellen scheuren van de hoefwand, sterke pees pols, gespannen buigpees, gedraaid hoefbeen dat op de zool drukt
Oorzaken van hoefbevangenheid
Omdat de hoef veel bloedvaten bevat, kunnen infecties of metabole afwijkingen elders in het lichaam ook de hoef aantasten. Daarom ontstaat hoefbevangenheid soms bij ziekte, koliek, ernstige blessures of na het veulenen.
Als de nageboorte niet na zes uur afkomt, kan dit zorgen voor hevige ontsteking in de baarmoeder waardoor gifstoffen in het bloed terechtkomen die hoefbevangenheid kunnen veroorzaken. De meest voorkomende oorzaken zijn echter voeding en metabole ziekten, zoals obesitas en insulinedysregulatie.
Voeding en hoefbevangenheid
Vaak wordt hoefbevangenheid gelinkt aan dat het paard te rijk gras of te veel graan heeft gegeten. Beiden bevatten veel snel verteerbare suikers. In geval van graan worden deze suikers normaal enzymatisch verteerd en geabsorbeerd in de dunne darm. Suikers uit grassen, ook fructanen genoemd, worden verteerd in de dikke darm. Bij het eten (van welk voeder dan ook) wordt het verteringsproces ingang gezet. Echter, de dunne darm heeft een beperkte capaciteit om suikers te verteren per maaltijd. Dus wanneer een paard te veel suikers binnenkrijgt, kunnen onverteerde suikers de dikke darm instromen. Daar worden ze snel gefermenteerd tot melkzuur. Hetzelfde gebeurt wanneer er een overdaad aan fructaan de dikke darm instroomt. De overmatige productie van melkzuur zorgt ervoor dat de pH-waarde van de darm verlaagt, wat de gezonde microflora in de darm verstoort. Deze darmstoornissen zorgen op hun beurt voor het vrijkomen van endotoxinen (bestanddelen van dode bacteriën) en een verhoogde darmdoorlaatbaarheid. Zodra deze endotoxinen in de bloedbaan komen, veroorzaken ze allerhande immuun- en metabole stoornissen. Deze stoornissen hebben effect op weefsels in het hele lichaam alsook de hoef waar het kan leiden tot hoefbevangenheid
Bekijk onze video over hoefbevangenheid: hoe herken je het en hoe voorkom je het?
Metabole ziekten
Paarden die hoefbevangen raken door hun rantsoen zijn niet per definitie te zwaar. Paarden met stofwisselingsziekten zijn dat vaak wel. Obesitas bijvoorbeeld verhoogt het risico voor hoefbevangenheid op twee manieren. Enerzijds, moeten de paarden continue hun (over)gewicht dragen waarbij de delicate verbinding tussen het hoefbeen en de hoefwand extra onder druk komt te staan. Anderzijds is vet ook zeker geen onschuldig weefsel maar is het juist heel actief. Vetweefsel speelt namelijk een actieve rol in verschillende stofwisselingsprocessen doorheen heel het paardenlichaam. Daardoor kan overtollig vet leiden tot chronische ontsteking, metabole stoornissen en ook insulineresistentie in verschillende weefsels.
Hoefbevangen: beter voorkomen dan genezen
- Zorg voor voeding op maat
Hoefbevangenheid kan ontstaan uit een (veel) te hoog gehalte aan suiker en zetmeel. Gebalanceerde voeding van goede kwaliteit helpt hoefbevangenheid te voorkomen, laat je adviseren door experts. - Weidegang kan, maar met mate!
Een paard dat gevoelig is voor hoefbevangenheid kan wel naar de wei maar doseer dit. Zet de wei af met lint zodat je paard elke dag een ‘nieuw’ stuk gras heeft en zich niet kan overeten op de wei. Let op, suikergehalten in het gras zijn vaak hoger in de vroege lente en late herfst. Tijdens deze risicoperiodes beperk je best de weidegang voor het gevoelige paard. Lees er hier meer over. - Zorg voor een gezond gewicht
Paarden en pony’s die overgewicht hebben, hebben een grotere kans op hoefbevangenheid. Houd het gewicht van je paard dus goed in de gaten. Wist je dat je het gewicht van je paard makkelijk kan berekenen zonder weegschaal? We schreven er al eerder een artikel over, lees hier alles over gezond gewicht. - Laat je paard voldoende bewegen
Bewegen is altijd belangrijk, maar voor paarden die gevoelig zijn om bevangen te raken des te meer. Bij hoefbevangenheid is de bloedsomloop in de hoef ontregeld. Beweging zorgt voor een goede bloedsomloop alsook verbeterde lymfedrainage waardoor gifstoffen beter verwijderd worden.
Advies van onze experts: Verlichten van binnen én buiten
Heeft je paard toch last van gevoelige hoeven? Waarschuw altijd je dierenarts! Daarnaast:
- Pas voeding en beweging aan
- Geef je paard ruwvoer dat laag in suikers is. Hiervoor kan je een analyse laten doen of kies voor een armer, langsteliger hooi.
- Vermijd tijdelijk krachtvoer en weidegang, maar zorg er wel voor dat je paard nog voldoende eiwit, mineralen en vitaminen binnen krijgt want deze nutriënten zijn belangrijk voor een gezonde stofwisseling. Vervang het krachtvoer eventueel door een balancer of vezelrijk voer laag in suikers (bvb. FiberForce).
- Zorg ervoor dat je paard op een zachte ondergrond kan staan en stimuleer lichte beweging (tenzij dit de situatie verergert)
Ondersteuning van binnenuit: Cavalor LaminAid
Gevoelige hoeven kunnen een gevolg zijn van een verstoord metabolisme. Cavalor LaminAid kan hierbij helpen. Dit supplement is speciaal ontwikkeld om een verstoord metabolisme in het hele lichaam snel weer in balans te brengen. Cavalor LaminAid is een echte ‘game changer’ voor paarden met gevoelige hoeven veroorzaakt door metabole problemen. Het ondersteunt de gevoelige darmflora, brengt hormonale en metabole processen in balans en zorgt voor ondersteuning van de circulatie. Recent wetenschappelijk onderzoek toont aan dat paarden met een verstoord metabolisme minder gevoelige worden na zes weken LaminAid supplementatie. Je kunt het hele artikel over LaminAid hier lezen.
Ondersteuning van buitenaf: Cavalor PodoSens
Cavalor PodoSens is een therapeutische hoefolie met essentiële oliën die verlichting biedt bij gevoelige hoeven en/of probleemhoeven. Het vermindert de druk, bevordert de elasticiteit en ondersteunt een gezonde hoefgroei.
Met de juiste voeding, beweging en ondersteuning kan hoefbevangenheid worden voorkomen en beheerst. Vraag advies aan onze experts en zorg voor een goede balans in de stofwisseling van je paard!
