Suiker is een veelbesproken onderwerp als het gaat om de voeding van paarden. Er zijn veel vragen en onduidelijkheden over hoeveel suiker paarden mogen hebben, welk voedsel rijk is aan suiker, en hoe suiker het metabolisme van het paard kan beïnvloeden. In dit artikel worden de meest gestelde vragen over suiker bij paarden beantwoord door Cavalor-experts Caroline Loos (hoofd research and development) en Fien Demeyere (nutritionist).

#1 Waar zit eigenlijk allemaal suiker in?

Krachtvoer bevat suiker, dat is algemeen bekend. Maar wist je dat de grootste bron van suiker in de meeste gevallen ruwvoer is? In verhouding heeft krachtvoer inderdaad de grootste hoeveelheid suiker per kilo, maar een paard eet op een dag simpelweg veel meer ruwvoer dan krachtvoer. Gemiddeld levert krachtvoer zo’n 500 tot 1000 gram suikers aan (2-4 kg krachtvoer per dag) en ruwvoer zo’n 1000 – 1500 gram suikers (10-12 kg per dag).

#2 Is er verband met suikergevoeligheid en zomereczeem?

Vaak wordt suikergevoeligheid gelinkt aan paarden die ook last hebben van zomereczeem. Maar wat is het verband? Er is geen direct bewezen link tussen suikerconsumptie en de insecten die zomereczeem veroorzaken. Toch zien we in de praktijk geregeld dat suikergevoelige paarden ook last hebben van zomereczeem. Dit kan geassocieerd zijn met het feit dat paarden met een suikergevoeligheid (bijvoorbeeld gevoelige darmen of metabole problemen) in veel gevallen ook onderliggende immuniteitsproblemen hebben. Voor deze paarden kan een teveel aan suikers, zoals bijvoorbeeld grazen op een rijke weide, tot een overgevoelig immuunsysteem leiden. Dit kan er dan eventueel voor zorgen dat ze heftiger reageren op bepaalde prikkels zoals insectenbeten. Er is geen directe relatie tussen suikers en het insect verantwoordelijk voor zomereczeem maar mogelijk speelt suikergevoeligheid wel een rol in de immuniteitsreactie en dus de gevoeligheid voor deze vervelende muggen. 

#3 Kun je zelf opmerken of een paard insulineresistent is?

Sommige mensen denken dat als een paard te zwaar is, het insulineresistent is. Dit is echter niet altijd waar, het lichaamsgewicht kan verwarrend zijn! Onderzoek toont namelijk aan dat paarden met overgewicht niet altijd insulineresistent zijn. Aan de andere kant kunnen magere paarden wel heel insulineresistent zijn. Daarom is het altijd belangrijk om een dierenarts te raadplegen voor een diagnose. Dit kan worden gedaan door de basale insulinewaarden in het bloed te meten. Voor de meest nauwkeurige diagnose is echter een dynamische test het beste. Hierbij wordt gekeken naar de insulinerespons na het toedienen van suiker. Dus het is niet verstandig om te concluderen dat een te zwaar paard automatisch insulineproblemen heeft. Vraag altijd eerst advies aan de dierenarts voordat het rantsoen of het management wordt aangepast.

#4 Hoe zorg ik ervoor dat mijn paard met een metabole ziekte genoeg eiwitten en andere belangrijke voedingsstoffen binnenkrijgt terwijl hij op een suikerarm rantsoen staat?

Vaak zien we dat paarden met overgewicht of metabole problemen een kleinere portie voer krijgen of soms helemaal geen extra voer krijgen naast ruwvoer. Dit kan echter leiden tot tekorten aan belangrijke voedingsstoffen zoals eiwitten, vitaminen en mineralen. De beste oplossing is om te kiezen voor een krachtvoer met een laag suiker- en zetmeelgehalte, zodat je voldoende kunt voeren om in de dagelijkse behoefte aan eiwitten, vitaminen en mineralen te voorzien.

Een andere optie is om een balancer te gebruiken. Dit is een product dat rijk is aan goed opneembaar eiwit en alle essentiële vitaminen en mineralen bevat. Een balancer is zeer geconcentreerd, wat betekent dat het in kleine hoeveelheden per dag kan worden gegeven om te voldoen aan alle voedingsbehoeften van het paard. Op deze manieren kun je ervoor zorgen dat je paard geen overtollige suikers eet, maar wel alle belangrijke voedingsstoffen binnenkrijgt voor optimale gezondheidsondersteuning.

#5 Is het waar dat droger hooi een lager suikergehalte heeft?

Dat is niet per se waar. De kwaliteit van het hooi hangt af van meerdere factoren, zoals de verwerking en opslag van het hooi, en hoelang het al opgeslagen is. Om te bepalen of droog hooi weinig suiker bevat, is het verstandig om meer informatie te hebben, zoals een analyse van het ruwvoer. Als het hooi veel structuur bevat, is de kans groter dat het weinig suiker bevat. Andere factoren, zoals bemesting, timing van de snede, maturiteit van het gras en het type gras moeten ook in overweging worden genomen bij het bepalen van de kwaliteit van het hooi. Over het algemeen bevat voordroog minder suikers dan hooi, omdat een deel ervan gefermenteerd wordt door bacteriën tijdens opslag. Echter, onderzoek toont aan dat paarden voordroog sneller eten dan hooi, waardoor de suikers sneller worden verteerd en alsnog een hogere insulinepiek kunnen veroorzaken. Wees daarom voorzichtig met voordroog bij suikergevoelige paarden.

#6 Op welk moment kun je het beste een ruwvoeranalyse doen?

Een ruwvoeranalyse kan inzicht geven in de voedingswaarde van het ruwvoer, vooral de suikerwaarden van het hooi zijn belangrijk voor suikergevoelige paarden, aangezien ruwvoer het grootste deel van het rantsoen uitmaakt. Het is echter het meest zinvol om een analyse uit te voeren als je een grote hoeveelheid hooi tegelijk koopt en je je paard gedurende een lange periode van dezelfde batch voert. De beste tijd om een analyse uit te voeren is aan het begin van de winter, zodat je het rantsoen en de hoeveelheden daarop kunt aanpassen. De voedingswaarde van het ruwvoer verandert namelijk geleidelijk naarmate het wordt opgeslagen en bewaard, en deze veranderingen zijn afhankelijk van de omstandigheden waarin het hooi is verwerkt en opgeslagen. Het is daarom aan te raden om na 4 maanden / halverwege de winter nogmaals een analyse uit te voeren, om er zeker van te zijn dat het rantsoen nog steeds voldoende voedingsstoffen bevat.

#7 Is het veilig voor een te dik paard om stro te eten?

Het is absoluut veilig voor een te zwaar paard om stro te eten. Belangrijk om te beseffen: stro heeft weinig voedingswaarde, dus het kan niet als enige voeding gegeven worden. Het is echter wel geschikt om met hooi gemengd te worden. Stro kan 10-25% van de dagelijkse hoeveelheid hooi vervangen. Voor “easy keepers” of paarden die moeten afvallen kan stro een nuttige aanvulling zijn op het dieet om voldoende structuur en darmvulling te bieden zonder te veel calorieën.

#8 Is een korte weide beter voor een suikergevoelig paard?

Des te langer het gras is, des te minder suiker het bevat. Een paard kan dus meer gras consumeren op een volle weide zonder per se meer suiker binnen te krijgen. Maar let op: heel kort gras kan veel meer suiker bevatten, omdat overbegrazing ervoor zorgt dat de plant gestrest raakt en meer suiker opslaat. Het is daarom belangrijk om te weten dat een wei met kort gras niet altijd veiliger is. Goed weidemanagement is essentieel om de suikeropname te beperken. Zorg ervoor dat de weide gezond blijft door de groei van het gras te stimuleren, bijvoorbeeld door paarden te roteren als het gras te kort wordt of door tijdig te maaien als het te lang wordt. We maakten met Caroline en Fien een webinar over suiker bij paarden (in het Nederlands). Je kunt dit webinar – en meer van onze webinars – hier terugkijken.