BLIJ MET BACTERIEN

Voordat we  ingaan op pre- en probiotica moeten we eerst wat verder uitleg geven over het microbioom.

Het paard heeft namelijk meer microbiële cellen in en op het lichaam dan dierlijke cellen. Het is in feite meer microboom dan paard. Een paard draagt dus miljarden microben met zich mee en heeft doorheen evolutie een symbiose ermee gevormd waarbij het vele voordelen krijgt van de aanwezige micro-organismen.

Het microbioom heeft dus een grote invloed op de gezondheid van het paard. Het microbioom is echter zeer gevoelig en wordt gemakkelijk beïnvloed door externe en interne factoren zoals stress, ziekten, medicatie en vooral ook de voeding van het paard. Het dieet is met name belangrijk, omdat het voedsel dat het paard eet ook een essentiële bron van voedingstoffen aanlevert voor de bacteriën in het microbioom. Vooral goed fermenteerbare vezel is het belangrijkste ingrediënt waarop de microben overleven. Daarom is het essentieel om ervoor te zorgen dat paarden een evenwichtig en vooral vezelrijk dieet krijgen, aangezien dit direct van invloed is op hun microbioom en dus indirect op de algehele gezondheid en welzijn van het paard.

Prebiotica (de brandstof) zijn niet-verteerbare voedingsstoffen die als voedsel dienen voor de goede bacteriën in de darmen. Ze stimuleren de groei en activiteit van deze gunstige bacteriën. In feite helpen prebiotica dus indirect de gunstige bacteriën om hun werk te doen. Door het lichaam te ondersteunen met prebiotica komt het microbioom in evenwicht en verbeter je de natuurlijke weerstand. Daar kun je hier meer over lezen.

Probiotica (de fabriek) zijn levende micro-organismen, voornamelijk bacteriën en gisten, die een gunstige invloed hebben op het lichaam. Afhankelijk van de soort probiotica, helpen ze bij de spijsvertering, het bestrijden van ongewenste ziektekiemen, het versterken van het immuunsysteem en het handhaven van een gezonde balans van bacteriën in de darmen. Maar ook op de huid kunnen probiotica  een gunstig effect hebben  Zo kunnen bijvoorbeeld topicale producten met probiotca  een gezonde huid bevorderen door het verminderen van ontstekingen en het handhaven van een evenwichtige microbiële omgeving.

Tot slot hebben we ook nog postbiotica (het eindproduct). Een term die je wellicht nog niet kent. Dit zijn de metabolieten, zoals vluchtige vetzuren en enzymes, die geproduceerd worden door de micro-organismen als gevolg van fermentatie). Het zijn deze eindproducten waarmee de microben hun gunstig effect uitvoeren op het lichaam. Postbiotica hebben veel lokale voordelen in de darm maar worden ook geabsorbeerd en zijn werkzaam als signaal moleculen doorheen het hele lichaam. Daardoor hebben de microben indirect een invloed op verschillende systemen in het lichaam en verklaart het waarom een verstoord microbioom een grote impact kan hebben op de algemene gezondheid en prestatie.

Nu je het effect van de verschillende ‘biotica’ kent, is het ook fijn om ze te kunnen herkennen op het label van een product. Hiervoor hebben we een opsomming gemaakt.

Prebiotica

• Mannaan-oligosachariden
• Nucleotiden
• Pectines, bèta-glucanen (bronnen bietenpulp, gist en granen)
• Onderdeeltjes van dode microben zoals bv. dode giestcel membranen

Probiotica

• Bacteriën zoals lactobaccilus, streprococcus, bacillus
• Gedroogde actieve gist
• Schimmels zoals aspergillus
•  Om zeker te zijn dat het om levende micro-organismen gaat, zoek naar de term “CFU” (colony forming units)

Postbiotica

• Fermentatieproducten/-metabolieten. Bijvoorbeeld: Fermentatieproduct van Aspergillus Oryzae = enzymen
• Boterzuur
• Spijsverteringsenzymen
• Gistextracten, gehydrolyseerde gist
• Vaak merknamen van gepatenteerde producten
• Geen CFU’s (geen levende micro-organismen)

Prebiotica, zoals fructo-oligosacchariden (FOS), hebben een positieve invloed op de darmen van paarden. Ze versterken de populatie gunstige microben die reeds aanwezig zijn in de darmen. Ze zorgen voor een toenemende vezelfermentatie en zorgen voor de verhoging van de productie van gunstige metabolieten.

Probiotica zijn erg divers en daardoor complex. In de paardenindustrie worden twee soorten veel gebruikt, namelijk gist- en bacteriegebaseerde producten. Onderzoek heeft aangetoond dat supplementatie met probiotica op basis van gist kan bijdragen aan het verminderen van melkzuur, het verhogen van de pH, het bevorderen van het aantal lactaat-gebruikende bacteriën en het verbeteren van de vezelvertering. Een andere studie heeft aangetoond dat sommige probiotica kunnen helpen bij het verlagen van lactaatniveaus in het bloed na inspanning.

Postbiotica, zoals gistfermentatieproducten, hebben ook voordelen aangetoond, waaronder het verminderen van inspanning gerelateerde mentale en fysiologische stressparameters, het verzachten van gewrichtsontstekingen en het beschermen van het microbioom tijdens stress.

Hoewel het veelal over het darmmicrobioom gaat, moeten we de kracht van het huidmicrobioom ook niet onderschatten. Je las eerder al over de verschillende functies van het huidmicrobioom, maar we duiken graag wat verder in de huid. Want ook deze kun je ondersteunen met pre- en probiotica. De huid is een spiegel van de (darm)gezondheid.

De huid van het paard is bedekt met microben die belangrijke voordelen en bescherming bieden voor het paard. Net zoals in de darmen, zijn de microben op de huid de eerstelijnsverdegingslinie en beschermen ze het paard tegen schadelijke stoffen en ziektekiemen waarmee het dagelijks in contact komt. Ze communiceren continue met de onderliggende immuun cellen en zorgen zo voor een sterke weerstand. Verder helpen ze bij het behouden van een gezonde huid en een glanzende vacht.  Het microbioom van de huid kan worden beïnvloed door verschillende factoren zoals leeftijd, genetica, ziektes, infecties, voeding, omgevingsfactoren en externe producten. Wanneer te agressieve producten worden gebruikt of er overmatig antibiotica wordt toegepast, kan dit leiden tot een onevenwichtig microbioom wat kan niet alleen kan leiden tot een doffe vacht en droge huid maar ook een verhoogde vatbaarheid voor huidaandoeningen. Veel voorkomende huidproblemen bij paarden zijn bacteriële infecties, schimmelinfecties, mok, zomereczeem, huidirritaties, kleine wondjes en allergische reacties. Ook het gebruik van topicale antimicrobiële of antischimmelproducten kan het microbioom beschadigen en resistentie bij bacteriën veroorzaken.