Ruwvoer is de basis van een gezond rantsoen voor ieder paard. Gras, hooi, luzerne, stro, voordroog kuil, zemelen, maïs en bietenpulp; het zijn allemaal voorbeelden van ruwvoer. Het zijn producten die geen of een enkelvoudige bewerking hebben gehad. Wil je weten hoeveel ruwvoer je paard nodig heeft? Daar schreven we een artikel over, je leest het hier. Leer in dit artikel meer over alle soorten ruwvoer.
Gras
Vers gras op de weide is een natuurlijk rantsoen voor paarden. Op de weide kan een paard het beste zijn natuurlijke gedrag uitvoeren – eten en bewegen. Op die manier zorgt weidegang ook voor een goed algemene gezondheid en mentale staat. Mits goed management kan begrazing een goede voorziening van ruwvoer zijn. De samenstelling van het gras varieert sterk met het seizoen. In de lente is het gras zeer eiwit- rijk. In de late zomer herfst bevat het gras meer vezel en minder eiwitten.
Opgelet, als de nachten koud zijn (lente en herfst) en de dagen redelijk warm, zal het gras veel meer suikers bevatten
Hooi
Hooi is een gedroogd gras product. Het drogen zorgt ervoor dat het gras langer houdbaar wordt. Op die manier kan het in de winter als ruwvoer aan het paard gevoerd worden. De kwaliteit van hooi is afhankelijk van de graskwaliteit en het droogproces. Idealiter heeft hooi een licht groengele kleur en ruikt het fris.
Voordroog
Voordroog is een grasproduct dat enkele dagen gedroogd wordt op de weide. Daarna wordt het geconserveerd door fermentatie. Door de luchtdichte verpakking verlagen melkzuurbacteriën de pH waardoor rottingsbacteriën niet activeren. Zodra de verpakking geopend is, moet het voordroog kuil binnen 3 tot 5 dagen opgebruikt worden. Doordat zuurstof erbij kan, treed het rottingsproces in actie. Dit kan tot schimmel in het ruwvoer leiden. Voordroog, geschikt voor paarden, bevat tussen de 55 en 65% droge stof. Opgepast: als voordroog gras te veel droge stof bevat (minder dan 40% vocht) zal dit proces onvoldoende kunnen gebeuren en is de kans op schimmels en mycotoxines in het gras veel hoger.
Het klopt dus NIET dat hoe droger het voordroog is, hoe beter het te bewaren is.
Luzerne
Luzerne is een zeer eiwitrijke, vlinderbloemige plant die tot 3 à 4 maal per jaar geoogst kan worden. Deze vezelrijke plant kan een deel van het hooi in het rantsoen vervangen. Hierbij moet rekening gehouden worden met het feit dat luzerne een stuk rijker is aan eiwit dan hooi of voordroog. Het kan dus niet onbeperkt aangeboden worden. Luzerne is beschikbaar in verschillende vormen; vezelvorm en pelletvorm.
Bietenpulp
Ook bietenpulp is een bron van vezel. Eentje met heel wat positieve eigenschappen. Bietenpulp is een bijproduct van de suikerindustrie. Tijdens het productieproces wordt de suiker uit de bieten gehaald, wat overblijft is dus suikerarm. Wel bevat het nog pectines, dit is gunstig voor de darmgezondheid. Bietenpulp heeft een laag eiwitgehalte en kan dus gecombineerd worden met bijvoorbeeld luzerne. Het is van groot belang bietenpulp goed te weken in water. Niet opgeloste bietenpulp kan slokdarmverstopping of koliek veroorzaken.
Zemelen
Zemelen zijn het manteltje dat de graankorrel bedekt. Alhoewel granen vooral gekend zijn als krachtvoer, is het manteltje juist een vezelrijk product. Zemelen kunnen dus extra vezels aan een rantsoen toevoegen. Echter kan dit niet als enige bron aan ruwvoeder gebruikt worden. Zemelen zijn, net als granen, rijk aan fosfor en arm aan calcium. De verhouding tussen de twee klopt dus niet. Ze kunnen wel perfect naast hooi gecombineerd worden met luzerne (wat rijk aan calcium en arm aan fosfor is). Zemelen prikkelen de darm, dit is vaak gunstig voor de stoelgang van het paard. Natte zemelen hebben een laxatief effect .
Stro
Stro is het bijproduct van graanoogsten. Na het maaidorsen van granen blijven de bloeistengels achter. Deze worden veelvuldig ingezet als bodembeddeking voor paardenstallen. Veel paarden eten echter ook van het stro. Stro bevat niet veel voedingswaarde doordat het een proces van verhouting doormaakt. Hierdoor is het moeilijk verteerbaar voor paarden. Wetenschappelijk is er geen duidelijkheid over welke strosoort voor paarden het beste is. Over het algemeen vinden paarden tarwestro wel het lekkerste. Al is smakelijkheid niet altijd een gewenste eigenschap van stro als bedding. Door de lage voedingswaarde kan het wel ingezet worden als ‘darmvuller’ zonder dat het paard er veel energie uit haalt of dik wordt. Te veel stro opnemen is echter ook niet goed voor een paard, dit kan leiden tot verstoppingen. In dit kader is het voorzien van constante toegang tot vers drinkwater van groot belang. Dit bevordert de doorstroming van het drogere materiaal in het maag-darmkanaal. Wanneer een paard te veel stro opneemt, is het wenselijk het rantsoen eens goed na te rekenen. Het geven van wat extra hooi, zal de overdadige inname van stro verminderen.
Tip: is het hooi te rijk aan energie en/of eiwit? Meng er dan een beetje stro door om te voorkomen dat je paard te veel calorieën binnenkrijgt.
Maïs
Pure maïs wordt vaak aan paarden gegeven die te mager zijn, maar even vaak wordt vergeten dat dit zeer moeilijk te verteren en zeer rijk is aan zetmeel (dat in het lichaam tot suiker wordt verteerd) is voor het paard. Onverteerde maïs komt dan in de dikke darm terecht en kan gaskoliek tot gevolg hebben. Daarnaast is er kans op verzuring, minder opname van nutriënten en kan het leiden tot verteringsproblemen. Maiskuil wordt vaak aan jonge paarden gevoederd, omdat dit goedkoop is. Het is echter geen goed voeder voor jonge paarden, het bevat te weinig eiwit, te veel zetmeel en een groot tekort aan mineralen.
