Een paard dat fit is, goed in zijn vel zit en energiek is: het zijn allemaal kenmerken van een gezond paard. Echte gezondheid komt van binnenuit. Hoe werkt het verteringstelsel precies en welke invloed heeft dat op de gezondheid van je paard? Dat lees je in dit artikel.
De darmen zijn een belangrijke graadmeter
Om een prestatie te kunnen leveren, in welke vorm dan ook, moet een paard gezond zijn. Dat begint allemaal met een gezond verteringstelsel. Het paard is een hindgut fermenteerder. Dit betekent dat er fermentatie in de dikke darm plaatsvindt. In de darmen van het paard bevinden zich veel micro-organismen, zoals bacteriën, virussen en gisten. Samen worden ze het microbioom genoemd. We houden de inwoners van het darmmicrobioom graag tevreden want zij beschermen het paard tegen slechte bacteriën. Kwalitatief goede en vezelrijke voeding ondersteunt de ontwikkeling van een stabiel en gezond darmmicrobioom. Uit onderzoek blijkt dat voeding (bijvoorbeeld te veel suiker en zetmeel), stress en antibiotica een negatieve invloed hebben op het darmmicrobioom.
De ontwikkeling van een gezond darmstelsel begint al zeer kort na de geboorte. Zodra het veulen biest drinkt komen de eerste antistoffen terecht in het bloed. Ook de eerste bacteriën vestigen zich in de dikke darm.
De darmbacteriën communiceren rechtstreeks met het immuunsysteem. Daarnaast produceren ze stoffen die met het immuunsysteem in gesprek gaan. Gezonde darmbacteriën maken bijvoorbeeld korte-keten vetzuren aan zoals:
- Azijnzuur
- Propionzuur
- Boterzuur
Deze korte-keten vetzuren versterken de gezondheid van de darmen en verhogen bepaalde stoffen die immuun cellen aanzetten om zich te verplaatsen naar de darmen.
Gezond paard = goede weerstand
Een gezond paard heeft een perfect werkende weerstand. Het beschermt het paard tegen indringers van buitenaf. Alles wat schadelijk is voor het paardenlichaam en probeert binnen te dringen, zoals virussen, wordt aangevallen door een leger van witte bloedcellen. Hoe beter dit interne leger in vorm is, hoe minder kans indringers hebben om onze paarden ziek te maken. De darmen vormen hét grootste immuun orgaan van het lichaam. Tachtig procent van alle immunologische screeningcellen die mogelijke ziekteverwekkers opsporen bevinden zich in de darmen.
It’s magic
Een gezond darmmilieu is dus belangrijk voor een goede weerstand. Toch is dat makkelijker gezegd dan gedaan. Er bestaat niet één magisch supplement waarmee je de darmen een boost geeft. Het gaat om het totale management van het paard. Stress kan bijvoorbeeld de weerstand enorm verzwakken. Dat komt doordat het lichaam van het paard cortisol aanmaakt als reactie op stress. Cortisol zorgt voor een verminderde aanmaak van witte bloedlichamen.
Stress doet nog meer. Het zorgt voor een minder gunstig darmmicrobioom en kan daarbij ook nog maagzweren tot gevolg hebben. Chronische stress (mentaal) heeft hierdoor een enorme invloed op fysieke gezondheid. Immuniteit gaat over de fysieke en mentale gezondheid van het paard. Om het immuunsysteem optimaal functioneel te houden heeft een paard deze zaken zeker nodig:
- Gezonde voeding
- Regelmaat
- Frequente rust periodes
Ondersteunen kan nodig zijn
Veranderen van voeding overvloeden aan suiker en zetmeel, schimmels en mycotoxines, antibiotica en heel wat andere factoren kunnen de harmonie in de dikke darm verstoren. Ongunstige bacteriën hebben het op dat moment voor het zeggen. Hierdoor verloopt de fermentatie onevenwichtig. Een van de kenmerken van het microbioom in de dikke darm is dat het houdt van stabiliteit. Elke dag hetzelfde hooi en hetzelfde voeder is voor het microbioom niet saai, integendeel, het zorgt voor balans.
Wanneer er storingen optreden in de dikke darm zijn er gelukkig bepaalde componenten die het evenwicht in de darmen kunnen herstellen. Pre- en probiotica ondersteunen de positieve bacteriën in de darm waardoor ongunstige bacteriën geen kans krijgen om de darmgezondheid te komen verstoren.
De kracht van voeding
Vezels zijn essentieel om de darmgezondheid te bevorderen en eventueel te herstellen. Ruwvoer is één van de belangrijkste vezelbronnen voor paarden. Inzicht in de kwaliteit van het ruwvoer dat je voert is daarom belangrijk. Een ruwvoercheck geeft ook inzicht over de samenstelling van het voer. De ruwvoeranalyse moet wel relevant zijn. Als je iedere maand verschillend ruwvoer (en dan bedoelen we de herkomst) voert dan heeft één enkele analyse geen zin. Koop je ruwvoer in voor een langere periode uit dezelfde batch? Dan kan een analyse heel zinvol zijn. De plantsoort, bodemkwaliteit, bemesting, zonlicht, periode van oogst, opslagcondities en nog veel meer factoren hebben invloed op de nutritionele waarde. Krachtvoer en dan met name muesli kan ook veel vezels bevatten.
Tip: bekijk het percentage ruwe celstof op de verpakking voor een indicatie van de hoeveelheid vezels in een product.
Extra glans
We kunnen het niet vaak genoeg zeggen. Gezondheid komt van binnenuit, een paard met een goede en gezonde basis zal van zichzelf glanzen. Kun je nog wat doen voor extra veel glans? Dat is zeker mogelijk. De kers op de taart zijn verzorgingsproducten. Let erop dat je altijd producten gebruikt die speciaal ontwikkeld zijn voor de paardenhuid en vacht. Deze producten zijn pH-neutraal en drogen daarmee niet uit maar zorgen juist voor extra hydratatie.
Onze huid heeft een natuurlijke zuurgraad van 4,0 – 5,5. De pH van de paardenhuid is 7,0 – 7,4. De pH wordt bepaald door de bovenste laag van de huid. Deze vormt een belangrijk onderdeel van het verdedigingsmechanisme van het paard. Het beschermt tegen warmte en kou maar ook tegen bacteriën en andere schadelijke indringers. Het is dan ook belangrijk de normale pH – neutraal in het geval van een paard – niet uit balans te brengen om infecties te vermijden. Producten met een lage pH, zoals shampoos voor mensen, hebben een hydrofiel karakter, ze gaan vocht aantrekken en de paardenhuid dehydrateren, wat resulteert in een droge, schilferige huid. Bleekmiddelen en goede ontvetters hebben een hoge pH, zij zullen door het hydrofobe karakter de natuurlijke talg absorberen waardoor de vacht dof en de huid droog en gevoelig wordt en infecties kunnen optreden.
Vier tips van onze voedingsexperts
Een optimaal werkend darmstelsel is de basisregel voor een paard dat gezond is én dus kan presteren. Ervaar je symptomen bij je paard die kunnen duiden op problemen in het verteringstelsel? Dan hebben we een aantal tips voor je.
- Voeg pre- en probiotica toe aan het rantsoen, het ondersteunt het darmmicrobioom. Probiotica zijn microben die spijsverteringstoornissen kunnen stabiliseren. Prebiotica is voedsel voor de goede microben. Goed gevoede microben zijn gezonde microben! Door Cavalor Vitaflora te voeren breng je het microbioom in de dikke darm weer terug in evenwicht.
- Voer genoeg vezels. Een paard moet minimaal 1,25% van zijn lichaamsgewicht aan droge stof uit ruwvoer opnemen. Lees hier alles over de hoeveelheid ruwvoer die je paard nodig heeft. Niet alleen ruwvoer bevat veel vezels, ook krachtvoer kan vezels bevatten. Cavalor FiberForce is krachtvoer boordevol vezels.
- Geef zeker niet te veel zetmeel en suiker, en kies eventueel specifiek voor voer dat makkelijker verteert
- Zorg altijd voor kleine hoeveelheden voer per dag. Wanneer een paard te lang geen toegang heeft tot ruwvoer kan dat gezondheidsproblemen geven. In tegenstelling tot de mens maakt het paard alleen tijdens het kauwen speeksel aan. Dit bevordert de spijsvertering en dat zorgt weer voor dat maagzuur geneutraliseerd wordt. Heeft je paard een gevoelige maag? Cavalor Gastro Aid is een pasta of poeder dat een neutraliserend effect heeft. Het ondersteunt het behoud van een normale zuurtegraad in de maag en draagt bij aan de bescherming van de maagwand.
Vind je gezond van binnenuit een interessant onderwerp? Lees er dan nog meer over in ons magazine Valor. Je leest hier de Valor bomvol informatie over ruwvoer en de kracht van vezels. Meer over immuniteit lees je in deze Valor.
