Ruwvoer is de basis voor ieder rantsoen. Het is niet alleen de belangrijkste bron aan vezels maar ook een bron aan energie. Maar hoeveel ruwvoer heeft je paard nu eigenlijk nodig? Sluit onbeperkt ruwvoer het dichtst aan bij de behoeften van een paard? En hoe zit het met de voedingswaarde van ruwvoer? In dit artikel delen we onze visie op ruwvoer. Forage first, but not forage only.
Voor we dieper ingaan op ruwvoer, eerst even dit: ruwvoer is belangrijk. Maar de rol van water is net zo groot. Een goed basis rantsoen voor je paard bestaat uit voldoende ruwvoer (verdeeld over meerdere porties per dag) én onbeperkt schoon drinkwater. Want wist je dat: weinig water kan leiden tot uitdroging én heeft ook een enorme invloed op de vertering. Daarbij zorgt genoeg drinken ervoor dat afvalstoffen via de urine afgevoerd worden. Onderschat het belang van water niet. Het speelt een essentiële rol in de gezondheid van je paard.
Onbeperkt ruwvoer?
Ruwvoer en water vormen dus de basis van een goed rantsoen voor je paard. Daarom: eerst ruwvoer en water, de rest (krachtvoer en eventueel supplementen) komt later. Is ruwvoer eerst, hetzelfde als onbeperkt ruwvoer? Volgens ons zeker niet. Onbeperkt ruwvoer is namelijk niet goed voor de gezondheid van een paard. We leggen je het graag uit.
Vroeger graasden paarden bijna dag en nacht: tot wel 16 uur per dag waren ze bezig met het kauwen van voedingsarme grassen en kruiden. Hoewel het paard veel vezel binnenkreeg door deze manier van grazen, was dit ruwvoer armer aan suiker en eiwit. Ook waren er veel verschillende kruiden en grassen waar het paard alle benodigde vitamines en mineralen uit kon halen. Het leven van een ‘modern’ paard ziet er dan wel heel anders uit dan jaren geleden, zijn verteringstelsel is precies hetzelfde gebleven. Wanneer een paard te lang geen toegang heeft tot ruwvoer, ontstaan er risico’s op gezondheidsproblemen. In tegenstelling tot de mens maakt het paard alleen tijdens het kauwen speeksel aan, wat de spijsvertering bevordert en de zuurtegraad en maagzuur onder controle houdt. Wanneer de speekselproductie te lang stil ligt, ontstaan er problemen in de spijsvertering zoals maagzweren, slokdarmverstopping en koliek.
Vandaag de dag is ruwvoer echter veel rijker aan energie en eiwitten dan vroeger. De kans bestaat dat je paard bij onbeperkt ruwvoer veel meer energie binnenkrijgt dan dat hij eigenlijk nodig heeft. Dat gaat vaak gepaard met gezondheidsrisico’s zoals hoefbevangenheid of overgewicht.
Hoeveel ruwvoer heeft mijn paard nodig?
Het kan soms best lastig zijn hoeveel ruwvoer je nu precies moet voeren. Door middel van verschillende rekensommen leggen we precies uit hoeveel ruwvoer je moet voeren. Volgens de wetenschap moet een paard minimaal 1.5 % van zijn lichaamsgewicht aan droge stof (DS) uit ruwvoer opnemen. Hoeveel is dat in praktijk? Reken met ons mee!
Voor een paard van 600 kg en hooi van +/- 83 % droge stof wil dit zeggen: (0.015 * 600) / 83 * 100 = 10.84 kg hooi.
Ervaring uit de praktijk leert dat 1,5% van lichaamsgewicht aan DS aan de hoge kant is. Waarom? Bij bovenstaand rekensommetje zou je je paard 11 kg rijk hooi geven. Dit geeft voldoende vezels, maar vaak teveel energie en eiwit. Daarnaast is het advies om paarden op stro te houden. Gemiddeld eet een paard 2 kilo aan stro per dag. Dat telt ook als ruwvoer.
Bij Cavalor rekenen we daarom met minimaal 1.25% van het lichaamsgewicht aan droge stof. Voor een paard van 600 kg en hooi van +/- 83 % droge stof adviseren wij dus: (0.0125 * 600) / 83 * 100 = 9.036 kg hooi per dag. Houd je je paard op houtkrullen? Voer je paard dan 2 kg stro per dag bij.
Droge stof gehalte in ruwvoer
In het bovenstaande voorbeeld hebben we gerekend met hooi met een droge stof percentage van 83. Geef jij jouw paard voordroog of gras? Houd er dan rekening mee dat het droge stof gehalte veel lager is. Dat zorgt er dus voor dat de kilo’s ruwvoer omhoog gaan.
Bijvoorbeeld: je geeft je paard (van 600 kg) graskuil met een droge stof gehalte van 65%. Dan geldt: Graskuil (65 % droge stof) – (0.0125 * 600) / 65 * 100 = 11.5 kg graskuil per dag. Tot slot ook nog een voorbeeld met gras. Weidegras: (16 % droge stof ) – ( 0.0125 * 600) /16 * 100 = 46,9 kg vers gras. In onderstaande tabel vind je een overzicht van gemiddelde droge stof gehalte per ruwvoersoort. Een ruwvoer analyse kan inzicht geven in de exacte hoeveelheid droge stof.
| DS-gehalte | Ruwe Celstof gehalte (per kg product) | EW-pa (per kg produkt) | VREp (per kg produkt) | |
|---|---|---|---|---|
| Grashooi A | 845 | 206 | 0,63 | 111 |
| Grashooi B | 845 | 282 | 0,58 | 62 |
| Graskuil | 453 | 118 | 0,39 | 59 |
| Luzernehooi | 851 | 274 | 0,50 | 105 |
| Tarwestro | 902 | 377 | 0,25 | 7 |
| Bietenpulp | 914 | 136 | 0,91 | 37 |
Alleen ruwvoer?
Van onbeperkt ruwvoer naar een rantsoen bestaande uit alleen ruwvoer. Hoe zit dat dan? Paarden die enkel te hoeven voorzien in hun lichaamsonderhoud of lichte arbeid verrichten kunnen in principe prima met een ruwvoer rantsoen om in hun energiebehoefte te voorzien. Wel is het belangrijk om te beseffen dat alleen ruwvoer in het algemeen niet voldoende vitaminen of mineralen bevat om ook in deze behoefte te voorzien. Vul dus aan met een vitaminen of mineralen supplement of met een krachtvoer laag in suiker en zetmeel. Ruwvoer is belangrijk, maar paarden die moeten presteren hebben meer nodig. Levert jouw paard (top)sportprestaties? Dan zal de extra energiebehoefte ook aangevuld moeten worden via krachtvoer of een balancer.
Ruwvoeranalyse: feed as you need
Ruwvoer is het grootste gedeelte van het rantsoen en juist daarom is het belangrijk dat je weet wat je voert. De gehalten aan eiwit, vezel, mineralen en suiker kunnen namelijk sterk variëren. Met een ruwvoeranalyse krijg je inzicht in hoeveel voedingsstoffen je paard binnen krijgt uit ruwvoer. Van hieruit kun je de voeding van je paard perfect afstemmen met bijkomende krachtvoer, een balancer of supplementen om zo alle dagelijkse behoeften te dekken en ook zeker niet te over supplementeren. Feed as you need.
Bereken het gewicht van je paard
Om uit te rekenen hoeveel ruwvoer je paard nodig heeft heb je, naast inzicht in het droge stof gehalte van je ruwvoer, ook het gewicht van je paard nodig. Je kunt het gewicht van je paard makkelijk zelf berekenen zonder het gebruik van een paardenweegschaal. Je hebt er alleen een (lang) meetlint voor nodig.
Stap 1
Meet de borstomtrek. Leg je meetlint om de borstkas van het paard. Je meetlint moet vlak achter de schoft liggen en achter de voorbenen langs gaan. Je kunt aflezen zodra je paard uitademt
Stap 2
Meet de lengte van je paard. Zorg ervoor dat je paard vierkant staat en vooruitkijkt voordat je gaat opmeten. Je meet de lengte van je paard van de punt van de schouder tot aan de zitbeenknobbel
Stap 3
Reken om via een formule. Nu je de lengte en de borstomtrek van je paard weet kun je het gewicht uitrekenen via een formule.
Borstomtrek x borstomtrek x lengte in cm : 11.877 = het gewicht van jouw paard in kilo’s
Tip: doe deze meting drie keer en neem daar het gemiddelde van om een betrouwbaar gewicht te krijgen.
