Paarden zijn atleten, dus optimale atletische prestaties zijn het ultieme doel. Er is al veel wetenschap rondom prestaties, maar er is nog veel meer te ontdekken. We blijven nieuwe wetenschappelijke ontdekkingen doen op het gebied van paardengezondheid en bewegingsfysiologie, waarmee we nieuwe inzichten krijgen om de gezondheid en prestaties van onze paarden te verbeteren.

Aandacht voor het lymfestelsel

Als het aankomt op prestatie focussen we vooral op het cardiovasculaire systeem en bewegingsstelsel en worden andere systemen zoals het lymfestelsel vaak over het hoofd gekeken. Echter, het lymfestelsel is net zo belangrijk als het bekende bloedvatenstelsel. De twee werken namelijk heel nauw samen in de circulatie van vloeistoffen en voedingsstoffen om ervoor te zorgen dat het lichaam optimaal kan functioneren. Het lymfestelsel speelt ook een centrale rol in het immuunsysteem, absorptie van vetten, vochtbalans en ontgiften in het lichaam van het paard. Een paard met een goed functionerend lymfestelsel kan metabole afvalstoffen efficiënter verwijderen, heeft een betere stofwisseling en een sterker immuunsysteem, wat leidt tot verbeterde prestaties en sneller herstel.

Het lymfestelsel, zo werkt het

Het lymfevaatstelsel is een systeem van zeer dunne vaatjes (zo dun als een haar) onder de huid en in verschillende weefsels en lymfeklieren met daarin het lymfevocht. Het lymfestelsel bestaat uit lymfevaten, lymfeklieren en lymfoïde organen. Het begint met kleine lymfevaten die weefsels doordringen en overtollige interstitiële vloeistoffen, eiwitten en afvalstoffen opnemen. Deze lymfevaten vervoeren de lymfevloeistof naar lymfeklieren, waar ziekteverwekkers en afvalstoffen worden gefilterd en onschadelijk gemaakt.

De lymfeklieren bevatten ook witte bloedcellen, waaronder lymfocyten, die infecties bestrijden en de immuunrespons reguleren. Zo komt het bijvoorbeeld dat de lymfeklieren opzwellen als reactie op infecties. De lymfevloeistof wordt uiteindelijk teruggebracht naar de bloedbaan via de grote lymfevaten, waar het mengt met het bloed en de circulatie ondersteunt. Het lymfestelsel is essentieel voor de verdediging tegen ziekteverwekkers (o.a. virussen en bacteriën) en helpt ook bij het handhaven van de balans van vloeistoffen in het lichaam. Het functioneert als een reinigings- en transportsysteem en draagt bij aan een gezond immuunsysteem. Ook speelt het lymfestelsel een rol in absorptie van vetten en vetoplosbare vitaminen.

De functies van dit ingenieuze stelsel

Het lymfestelsel heeft 3 belangrijke functies: het verwijderen van afvalstoffen, het onderhouden van de vochtbalans en het ondersteunen van het immuunsysteem.

1. Absorptie van vetten

In tegenstelling tot andere voedingstoffen worden vetten en vetoplosbare vitaminen niet door de bloedvaten geabsorbeerd vanuit de darmen, maar door de lymfevaten. Deze belangrijke nutriënten worden vervolgens in het lymfesysteem getransporteerd en komen tijdens vermenging met het bloedvatenstelsel zo uiteindelijk in de circulatie terecht. Daarna worden vetten en vetoplosbare vitaminen verdeeld in het lichaam waar ze in de weefsels opgenomen worden. Een goed functionerend lymfesysteem is dus essentieel voor absorptie van belangrijke energiebronnen en vitaminen.  

2. Vochtbalans en verwerking van afvalproducten.

Tijdens het wedstrijdseizoen worden paarden blootgesteld aan hoge fysiologische eisen en heeft het lichaam veel te verwerken. Tijdens intensieve trainingen en prestaties produceert het lichaam veel afvalstoffen. Deze afvalstoffen komen vrij uit de spieren en komen dan tussen de weefsels terecht. Ook uit de bloedvaten komen er continue vocht en voedingsstoffen vrij die de weefsels hydrateren en voeden. Het vocht tussen de weefsels noemt men, de interstitiële vloeistof. Het is belangrijk dat dit vocht terug opgenomen wordt, anders ontstaat er oedeem en zou een paard zelfs liters vloeistof per dag verliezen. Een groot deel wordt heropgenomen door de bloedvaten maar het ook de dunwandige lymfevaten zijn in staat om interstitiële vloeistof op te nemen om zo de vochtbalans te reguleren. Op die manier worden ook de afvalstoffen van de celstofwisseling (zoals cel resten, bacteriën, dode bloedcellen, ziekteverwekkers, toxines, melkzuur en eiwitmoleculen) uit het weefsel  verwijderderen. Dit proces is net zo belangrijk als het aanleveren van de noodzakelijke voedingsstoffen aan de weefsels om energie te leveren. De afvalstoffen worden in de lymfe meegenomen en weggevoerd van de cellen voor het ontgiftingproces. Ontgifting is de term die wordt gebruikt voor de processen die continu in het lichaam van het paard plaatsvinden om afvalstoffen of metabolieten te verwijderen die natuurlijk worden geproduceerd tijdens de normale lichaamsprocessen. Ontgifting vindt voornamelijk plaats in de lever, nieren en darmen. Het is dus heel belangrijk om ervoor te zorgen dat het paard een gezonde en goed functionerende lever en nieren heeft. Door de lever en nieren te ondersteunen, kun je dit afbraakproces helpen en om zo het paard in optimale gezondheid te houden.

3. Ondersteunen van het immuunsysteem

Naast lymfe en lymfevaten heeft het paard ongeveer 8000 lymfeklieren. Lymfeklieren zijn bundels lymfoïde weefsels en eiwitten. Lymfeklieren fungeren als een filter voor vreemde stoffen die door het lymfevocht reizen, en ze bevatten lymfocyten (witte bloedcellen) die het lichaam helpen bij het bestrijden van infecties en ziekten, dus het lymfestelsel is ook essentieel voor de werking van het immuunsysteem. Als de lymfe een lymfeklier nadert, vertraagt het en verzamelt het zich in dat gebied. Omdat paarden zoveel lymfeklieren hebben, zijn ze uiterst gevoelig voor verstopping van de lymfeklieren. Lymfeklieren kunnen eigenlijk gevoeld of soms gezien worden op verschillende punten rond het lichaam van het paard, vooral rond het hoofd en de nek, of wanneer ze opgezwollen zijn.

• Filtratie en verwijdering van ziekteverwekkers: De lymfeklieren fungeren als filterstations waar de lymfevloeistof wordt gezuiverd van ziekteverwekkers zoals bacteriën, virussen en andere schadelijke stoffen. De witte bloedcellen in de lymfeklieren, met name lymfocyten, detecteren en bestrijden deze ziekteverwekkers, wat helpt om infecties te voorkomen of te verhelpen.

• Antigenpresentatie: Specifieke cellen in de lymfeklieren en andere lymfoïde organen kunnen stukjes van gedetecteerde ziekteverwekkers presenteren aan andere immuun cellen, zoals T-cellen. Dit activeert een gerichte immuunrespons en helpt het immuunsysteem om efficiënt komaf te maken met de specifieke indringer.

• Lymfocytenproductie en -activering: Het lymfestelsel is betrokken bij de productie en activering van verschillende soorten witte bloedcellen (lymfocyten). Deze cellen zijn verantwoordelijk voor het produceren van antilichamen en het leiden van cellulaire immuunresponsen.

• Ondersteuning van weefselregeneratie: Lymfevaten helpen bij het afvoeren van overtollige vloeistoffen en afvalproducten van beschadigd weefsel. Dit draagt bij aan het verminderen van ontstekingen en het bevorderen van weefselherstel.
  
  

Kortom, het lymfestelsel fungeert als een belangrijk communicatienetwerk voor het immuunsysteem, het transporteert immuun cellen, signaalmoleculen en antigenen door het hele lichaam, waardoor het immuunsysteem snel en doeltreffend kan reageren op ziekteverwekkers en andere bedreigingen voor de gezondheid.

Paarden moeten blijven bewegen

Beweging is essentieel voor een goede doorstroming van lymfevocht in het lymfestelsel. In tegenstelling tot bloed, dat voortgestuwd wordt door het pompen van het hart, is er in het lymfevaten systeem geen centrale drijvende kracht. De lymfevaten hebben wel kleppen die voorkomen dat de vloeistof terugstroomt en sommige vaten zijn voorzien van een glad spierweefsel.  Door pulserend samen te trekken, stroomt het lymfevocht van het ene compartiment tussen twee kleppen naar het volgende. Echter, voor een groot deel hangt optimaal lymfetransport af van contractie van omliggende spieren.  Niet enkel de grote skeletspieren, maar ook het masserende effect van de ademhalingsspieren helpen hierbij. Onderzoek toont aan dat door te bewegen, je de lymfestroom 5x kan verhogen. ‘’Dus hoe meer een paard beweegt, des te beter stroomt de lymfe door het lichaam en hoe beter voor de algemene gezondheid en prestatie

Bijna constant lopen (tot wel 16 uur per dag) is belangrijk voor een paard. Het bewegen is simpelweg nodig om de lymfe te laten circuleren. Langdurig stilstaan heeft een significante negatieve invloed op de werking van het lymfestelsel.

Dikke benen

Oedeem is een vochtophoping wat op een plaats zit, waar het niet thuishoort. Lymfoedeem is een speciale vorm waarbij het vocht vooral in de benen blijft zitten. Dit komt bijna altijd door het gebrek aan beweging. Hierdoor stroomt de lymfe niet goed en wordt dus de interstitiële vloeistof niet voldoende afgevoerd waardoor het zich ophoopt. Het is een direct gevolg van een langdurige inactiviteit, zodra het paard begint te bewegen, en de lymfe dus weer beter gaat stromen verdwijnen de symptomen vaak. Meestal is deze tijdelijke zwelling niet pijnlijk voor het paard. Het kan helpen om met drukverband de zwelling te verminderen, wanneer fysieke activiteit niet mogelijk is, maar dit is slechts het verplaatsen van de zwelling naar de bovenkant van het been. Ook massage kan eventueel helpen. Het is belangrijk om dit wel aan te pakken!

De functie van het lymfestelsel in herstel

Bij het trainen, hoe licht ook, komen er afvalstoffen vrij. Voor een goed herstel is het (snel) afvoeren van de afvalstoffen heel belangrijk. Na een intensieve inspanning accumuleren zich in het lichaam metabolische afvalstoffen, zoals melkzuur, en ontstaat er een ontstekingsreactie in de spieren. Het lymfestelsel helpt bij het verwijderen van deze afvalstoffen en bevordert het herstelproces op verschillende manieren:

Afvoer van afvalstoffen: Tijdens het sporten worden er afvalstoffen geproduceerd, die zich ophopen in het interstitiële weefsel rondom de spieren. Het lymfestelsel neemt deze afvalstoffen op en voert ze af naar de lymfeklieren en uiteindelijk naar de bloedbaan, waar ze uit het lichaam kunnen worden geëlimineerd. Dit helpt de spieren te ontlasten van schadelijke stoffen en bevordert het herstel.

Vermindering van zwelling: Na het sporten kunnen er kleine ontstekingsreacties ontstaan in de spieren, wat kan leiden tot zwelling. Het lymfestelsel helpt deze zwelling te verminderen door overtollig vocht en ontstekingsmediatoren uit het weefsel weg te voeren.

Verbeterde circulatie: Bloed en lymfecirculatie werken nauw samen. Zonder de vochtregulerende werking van het lymfestelsel zou het bloedvolume niet op peil kunnen blijven waardoor de circulatie zou falen. Door het lymfestelsel te stimuleren en te activeren, wordt dus ook de bloedcirculatie bevorderd. Dit zorgt vervolgens voor meer efficiëntere aanlevering van zuurstof en voedingsstoffen aan de spieren, waardoor het herstelproces wordt versneld.

Praktische tips voor een gezond lymfestelsel

Houd paarden in beweging – laat paarden zoveel mogelijk naar buiten

Paarden die langdurig stilstaan, lopen risico op een verstoord lymfestelsel, wat invloed kan hebben op het immuunsysteem, de hersteltijd en uiteindelijk de prestaties.

Laat het paard na het sporten minstens 15 minuten afkoelen

De periode direct na de training is belangrijk voor het verwijderen van metabolische afvalstoffen – door het paard in beweging te houden na een zware trainingssessie wordt het lymfestelsel gestimuleerd om afvalstoffen uit de cellen te blijven verwijderen, waaronder het verwijderen van melkzuur. Door het paard na elke sessie goed te laten afkoelen, kan het herstel aanzienlijk worden verbeterd. Ook het masseren helpt voor een goede drainage van de afvalstoffen. Ook de dag na een zware inspanning is het aan te raden om het paard zoveel mogelijk rustig te laten beweging door bv. enkele uren op de weide te zetten of in een stapmolen.

Overweeg supplementen te voeren die rechtstreeks ten goede komen aan het lymfestelsel

Functionele kruideningrediënten in innovatieve supplementen kunnen de functie van het lymfestelsel ondersteunen. Kleefkruid (Gallium aparine) staat bekend om de voordelen voor het lymfestelsel. Hondsdraf (Elymus repens), brandnetel (Urtica dioica) en paardenbloem (Taraxacum officinale) staan allemaal bekend om hun zuiverende effecten die het metabolisme en de ontgifting kunnen ondersteunen.

Wil je de lymfatische functie stimuleren? Ontdek Cavalor Peak Performance!

Cavalor Peak Performance geeft jouw paard een voorsprong op de concurrentie. Dit supplement verbetert mobiliteit en prestaties bij sportpaarden door de bloedcirculatie te stimuleren en de functie van het lymfestelsel te versterken.

De natuurlijke ingrediënten bevorderen het efficiënte transport van zuurstof door de bloedbaan en zorgen ervoor dat gifstoffen effectiever worden geëlimineerd door het lymfestelsel, wat resulteert in een verhoogde beschikbaarheid van energie en snellere hersteltijden.

Een paard met een goed functionerend lymfestelsel zal profiteren van verhoogde energie en verbeterde prestaties, zonder zich te opgewonden of druk te voelen. Door te focussen op het lymfestelsel, is Cavalor Peak Performance een innovatief supplement om de conditie en prestaties te verbeteren. Het stelt paarden in staat om langer te trainen zonder vermoeid te raken en sneller te herstellen. Bovendien ondersteunt het de optimale gezondheid, aangezien het lymfestelsel een belangrijk onderdeel is van het immuunsysteem. Wil je meer weten over dit product? Klik hier om naar de productpagina te gaan.