Sporten en fokken, gaat dat samen? Veel sportmerries worden ingezet voor de fokkerij, om hun genen, talenten en kwaliteiten door te geven aan het nageslacht. Via embryotransplantatie of door de sportmerrie zelf (eenmalig) in te zetten als fokmerrie. Om daarna weer terug te keren in de sport. Zowel dracht als training vragen veel van paarden, helemaal in combinatie. De dracht is een periode waarin er veel gebeurt in het lichaam van een merrie. En een veulen grootbrengen vraagt veel energie. Dubbel belangrijk dus om de behoefte van je merrie goed in beeld te hebben.
Het allerbelangrijkste uitgangspunt voor zowel sport als fokkerij is een paard met een goede gezondheid én gezond gewicht. Behoud van een gezonde conditie heeft de prioriteit, je wilt niet dat je paard té dik of té dun wordt. Tijdens de dracht is een gewichtstoename van 12% à 15% normaal en voldoende. Het geboortegewicht van het veulen is namelijk 10% van het gewicht van de merrie voor de dracht. De basis bij het voeren van een fokmerrie is hetzelfde als bij een sportpaard:
- Geef voldoende ruwvoer en drinkwater
- Voer naar behoefte (feed as they need)
- Verdeel krachtvoer over verschillende kleinere porties gedurende de dag
Als ruwvoer-stelregel adviseren wij minimaal 1,5% van het gewicht van je paard aan hooi (2% bij voordroog). Je paard krijgt dan voldoende droge stof binnen. De hoeveelheid krachtvoer is afhankelijk van de hoeveelheid energie, eiwit, vitaminen en mineralen in het ruwvoer. Kies tijdens de lactatie voor een krachtvoer hoog aan energie en eiwitten ter ondersteuning van de melkproductie en herstel van het eigen lichaam. En start hier al mee in de 7de maand van de dracht want dan begint de behoefte aan extra energie, eiwit en mineralen al licht toe te nemen. Deze behoefte stijgt het meest vanaf de lactatie. Voor de productie van melk heeft de merrie extra water nodig. Zorg dus altijd voor voldoende drinkwater.
Topsport
Wie ooit een bevalling van een merrie van dichtbij heeft meegemaakt weet dat hier veel kracht bij komt kijken. Met een enorme inspanning zet ze nieuw leven op de wereld. Maar eigenlijk komt de topsport pas na de bevalling. Een veulen grootbrengen vraagt veel van de moeder. Het veulen groeit als kool en is, de eerste 6 weken, volledig afhankelijk van de melkproductie van de moeder. De behoefte aan energie en eiwitten is enorm hoog en de merrie moet nu écht voor twee eten. Ze zorgt niet alleen zorgen voor voldoende melk maar ook voor herstel van haar eigen lichaam.
Deze vergelijking geeft hoe hoog de behoefte is aan energie, eiwit en mineralen van een sportpaard en een lacterende merrie:
600 KG | Sportpaard (1u matige arbeid) | Merrie in lactatie (1ste maand) |
EWpa | 6,9 | 9,8 |
VREpa | 525 g | 1115 g |
Ca | 56,70 g | 79,20 g |
P | 34,16 g | 48 g |
Mg | 12 g | 12 g |
Ter vergelijking: de behoefte aan eiwitten kun je uitdrukken in VREpa (verteerbaar ruw eiwit paard). Voor een sportpaard dat gemiddeld één uur per dag werkt is dat 525g. Voor een zogende merrie met een pasgeboren veulen is dat maar liefst 1115g. Verteerbare vezels en eiwitten zijn onder andere nodig voor de productie van melk. Loopt jouw merrie met veulen meer dan 8 uur per dag op de weide? Grote kans dat ze dan haar eiwitbehoefte volledig uit het jonge voorjaarsgras kan halen (periode april-mei). Houdt hier rekening mee bij het afstemmen van het krachtvoer.
Back in shape
Het veulen is goed ter wereld gekomen, de conditie van de merrie is gedurende de dracht en de weken erna goed op peil gebleven. De merrie toont zich fit en mogelijk wil je graag de training weer (licht) oppakken. Het is goed om te beseffen dat het lichaam van de merrie nogal wat veranderingen heeft doorgemaakt. De buikspieren zijn langer geworden en onder invloed van hormonen zijn bepaalde banden slapper. Bijvoorbeeld rondom het bekken. Dit alles is in gang gezet om het veulen zo gemakkelijk mogelijk ter wereld te laten komen.
Zes weken na de geboorte van het veulen kun je de training weer rustig oppakken. De nadruk ligt op rustig, laat de merrie voldoende herstellen van de dracht en bevalling om haar straks weer optimaal in te kunnen zetten als sportpaard. Begin met stappen aan de hand en bouw de tijd dat de merrie en veulen zonder elkaar zijn uit. In de eerste weken van de training bestaat het schema voornamelijk uit stappen en draven met een lage hals-houding. Tussendoor een stukje galopperen is geen probleem, zolang dit voldoende afgewisseld wordt met stappen. Het oprichten van het paard of eventueel springen komt pas in een later stadium, als de buikspieren voldoende zijn aangesterkt om het gewicht te houden. Reken op minimaal 8 weken om je merrie weer een beetje in conditie te krijgen.
Voor de productie van melk had de merrie al extra water nodig, maar na inspanning heeft ze helemaal behoefte aan vocht. Zorg dus altijd voor voldoende drinkwater en vul, bij zweten, aan met elektrolyten aan.
Weer op wedstrijd?
Natuurlijk wil je uiteindelijk weer op wedstrijd met je paard. Jij hebt ervoor gekozen om met je sportpaard een veulen te fokken. Geef je merrie dan ook de tijd om te doen wat je van haar hebt gevraagd: het groot brengen van een gezond en sterk veulen. Zodra het veulen gespeend is, kun je de wedstrijden weer prioriteit geven. En de merrie terug brengen op haar oorspronkelijk niveau.
Fokken draait om balans. Balans in keuze merrie-hengst, balans in het lichaam van de merrie en gebalanceerde voeding voor, tijdens en na het veulen. En, als je je sportmerrie (tijdelijk) inzet als fokmerrie: de balans tussen fokken en trainen. Ongeacht of je fokt met je sportmerrie of via een draagmoeder: de gezondheid van de merrie is de belangrijkste prioriteit.
Kies je ervoor om bij je sportmerrie een veulentje te fokken: houdt haar conditie goed in de gaten en geef haar de tijd om weer op niveau te komen. Kies je voor embryotransplantatie: ben je er dan van bewust dat het spoelen van embryo’s gevolgen kan hebben voor de hormoonhuishouding van de merrie. Een verstoorde hormoonhuishouding kan de sportprestaties negatief beïnvloeden. Houd dit dus goed in de gaten en zorg ook hier voor de juiste balans!
Happy and healthy horse, happy fokker (én ruiter)!
Voedingsadvies van onze nutritionisten voor je (fok)merrie
Voeding van een fokmerrie en haar veulen start eigenlijk al 4 maanden voor de geboorte. Vanaf de zevende maand van de dracht heeft de merrie extra voedingsstoffen nodig om de ontwikkeling van het veulen te ondersteunen en ter voorbereiding van de melkproductie aan het einde van de dracht. Bovendien kan de merrie bepaalde sporenelementen, zoals koper, na de 8ste dracht maand niet meer voldoende doorgeven. We adviseren dan ook 4 maanden voor de geboorte geleidelijk over te schakelen naar een krachtvoer rijk aan energie en hoog verteerbaar eiwit, zoals Cavalor Probreed (mix of pellet).
Zorg ervoor dat je paard altijd de beschikking heeft over voldoende en goede kwaliteit ruwvoer én drinkwater. Ook tijdens lactatie blijf je de merrie Cavalor Probreed (mix of pellet) voeren. Tijdens de lactatie groeit de behoefte naar extra energie, eiwit en mineralen het sterkst. En moet je je krachtvoer naar boven bijstellen. Loopt je merrie met veulen dag en nacht op een weide met ruim voldoende voorjaarsgras? Dan heeft ze niet veel extra krachtvoeder nodig. Zodra het veulen 3 maanden oud is, gaat het krachtvoer mee-eten met de moeder. Vergeet dus niet, naar behoefte, weer aan te vullen.
Pak je de training tijdens lactatie op? Bouw rustig op. Zweet je paard tijdens het rijden? Vul het water direct na het rijden dan aan met Cavalor Electrolyte Balance (poeder) of Cavalor Electroliq Balance (vloeibaar). Zo kan je paard weer optimaal herstellen.
En tot slot: je merrie staat, samen met haar veulen, waarschijnlijk vaak op de weide. Gebruik Cavalor ProScent om beiden te beschermen tegen dazen, vliegen, muggen, teken en andere insecten. Dat maakt het leven een stuk aangenamer!
Elk paard is anders. Elk paard heeft andere behoeften. Voer uw paard op basis van zijn behoeften. Wilt u meer weten over een passend voerrantsoen voor uw paard? Stel het eenvoudig zelf samen op www.MyCavalor.com of neem contact met ons op via onze Consumerline: +32(0)92202525.